I am Article Layout

Selecteer uw beleggersprofiel:

Deze inhoud is uitsluitend bestemd voor een Adviseur en Institutionele belegger / consultant en Particuliere Belegger.

De waterkringloop dreigt ernstig verstoord te worden

September 2019
Marketingmateriaal

Wanneer raakt het water op?

Zoetwater is onmisbaar voor het leven op aarde. Toch springen we er behoorlijk onzorgvuldig mee om. Waar ligt de grens van het waterverbruik en wat gebeurt er als we daar overheen gaan?

Water bedekt ongeveer 70 procent van onze planeet. Het overgrote deel van deze reserves is echter te zout voor consumptie en veel andere doelen. Slechts 3 procent van al het water ter
wereld is zoetwater en daarvan zit tweederde opgesloten in de poolkappen. Het is dan ook van groot belang om daar zorgvuldig mee om te springen. “Water is essentieel om de veerkracht van de sociaal-ecologische systemen waarvan wij afhankelijk zijn te behouden en versterken,” zegt Johan Rockström, medeauteur van het boek Water resilience for human prosperity. In het boek zoomt Rockström in op de negatieve effecten van de slechte wijze waarop we met water omspringen. Dat heeft gevolgen voor de biodiversiteit, het functioneren
van ecosystemen, de menselijke gezondheid en de voedselveiligheid. Daarnaast zijn waterkwesties ook vaak de oorzaak van politieke spanningen, zowel binnen landen als
op het internationale toneel.

Groen en blauw water

Om in kaart te brengen waar op de lange termijn de duurzame grens van het waterverbruik ligt, kijken Rockström en zijn collega’s naar zogeheten groen en blauw water. Groen water heeft betrekking op de hoeveelheid vocht die aan de bodem wordt onttrokken. Als die onttrekkingen hoger liggen dan de natuurlijke aanwas, leidt dat tot verslechtering van de bodemkwaliteit en ontbossing. Met blauw water wordt verwezen naar het verbruik van oppervlaktewater. Volgens berekeningen van het Stockholm Resilience Centre ligt de grens voor het wereldwijde waterverbruik op 4000 kubieke kilometer per jaar. Als die planetary boundary overschreden wordt, komt de toekomstige watervoorziening op onze planeet ernstig in gevaar. Het huidige verbruik wordt geschat op 2600 kubieke kilometer per jaar. Er zijn twee factoren die de watercyclus beïnvloeden en de stabiliteit van de waterstromen bedreigen. In de eerste plaats is dat de wijze waarop het landgebruik is veranderd, door de opkomst van intensieve landbouw, ontbossing, bebossing en verstedelijking. De tweede factor is de menselijke consumptie van water voor irrigatie in de landbouw, huishoudens en de industrie. Dit heeft effect op de manier waarop rivieren stromen en op het grondwaterpeil.

Vraagtekens waterverbruik

Als de druk op de waterkringloop op lokale, regionale of wereldschaal te groot wordt, kan dit leiden tot onvoorspelbare en mogelijk onomkeerbare veranderingen. Hoewel de planetary boundary voor zoetwater op basis van de schattingen van Rockström en collega’s nog niet wordt overschreden, zetten andere onderzoekers vraagtekens bij de berekeningen van het huidige waterverbruik. Een van de belangrijkste punten van kritiek is dat in het oorspronkelijke onderzoek geen rekening wordt gehouden met de hoeveelheid water die verloren gaat door verdamping via planten en door het relatief hoge niveau van het grondwaterpeil in de buurt van meren en andere zoetwaterreservoirs. Evapotranspiratie – zoals dit proces heet – leidt volgens nieuwe studies tot een extra verbruik van circa 1000 kubieke kilometer zoetwater per jaar. Door de invloed van menselijk handelen is de daadwerkelijke impact mogelijk nog groter. De grote afwijkingen in onderzoeksuitkomsten van verschillende studies onderstrepen dat het inschatten of en in hoeverre de grens voor zoetwaterverbruik wordt overschreden, bepaald geen exacte wetenschap is.