Deel 1 in een reeks van vier artikelen over hoe in Nederland, in de geest van A life on our planet van David Attenborough, wordt gewerkt aan het behouden van een leefbare planeet.
In de knik van de Amstel, met aan de voet het lommerrijk gelegen Park Somerlust rijst woontoren HAUT op. Met 21 verdiepingen en 73 meter hoogte is het op dit moment het hoogste appartementencomplex van Nederland dat, op de liftkern (beton) en gevel (glas) na geheel uit hout (Cross Laminated Timber/CLT) is opgetrokken. Met zonnepanelen op het dak en in de gevel en een koude-bron in de bodem is het misschien wel het duurzaamste leef complex van Nederland op dit moment. Terwijl in Nederland beton en staal nog steeds de gangbare bouwmaterialen zijn, wordt de roep om bouwen in hout luider.
Niet zo onlogisch, betonbouw is wereldwijd namelijk verantwoordelijk voor 8 procent van de CO2-uitstoot, terwijl er inmiddels veel alternatieven zijn die veel minder CO2 uitstoten, vertelt projectontwikkelaar Thijs Croon van Lingotto. “De wereldwijde betonbouw staat met Amerika en China in de top van de grootste CO2-uitstoters ter wereld. De laatste 20 jaar hebben we er hard aan gewerkt om gebouwen steeds energievriendelijker te ontwerpen, met een focus op het beperken van de uitstoot van het gebouw tijdens het gebruik. Denk daarbij aan goede isolatie en energieopwekking met zonnepanelen. Langzaam komt daar nu bij dat we ook meer kijken naar de uitstoot van de materialen die zijn gebruikt tijdens de bouwfase. Om de doelstellingen van Parijs te halen zullen we veel meer moeten gaan werken met biobased materialen. In hout ligt juist CO2 opgeslagen en door prefab komt minder stikstof vrij op de bouwplaats. Bovendien is hout hernieuwbaar en het wordt gewonnen uit duurzame productiebossen.”
Samen met het Amsterdamse architectenbureau Team V en het vermaarde internationale adviesbureau Arup pakte Lingotto de handschoen op om hier wat aan te gaan doen. Hun antwoord is: HAUT. Croon: “Nederland had ooit een traditie in de houtbouw, denk aan Amsterdamse grachtenpanden, maar die zijn we door de eeuwen heen kwijtgeraakt doordat we steeds veiliger en hoger gingen bouwen. Daarnaast zijn we door onze ligging als delta geen bosbouwland als Duitsland en Oostenrijk waar veel meer in hout werd en nog steeds wordt gerealiseerd. Maar door een project als HAUT tonen we aan dat hout en het gebruik van andere biobased producten bijdraagt aan het verminderen van uitstoot. No guts no glory noemen wij no guts no results.” Croon gelooft in ‘bouwen in hout waar het kan, andere materialen waar het moet’. “Aan hout kleven bijna geen nadelen. Het enige is dat bij hoge gebouwen hout niet stijf genoeg is. Voor HAUT hebben een afweging gemaakt, om het gebouw stijf te krijgen met hulpmiddel staal of met beton. Op basis van een CO2-vergelijking scoorde beton beter. Als HAUT volledig in beton was gebouwd, had het gebouw in de bouwfase 30 procent meer CO2 uitgestoten, dat komt overeen met 1,1 miljoen kilo CO2-equivalent. De besparing op alléén de constructie (het casco/red.) is 45 procent minder CO2-uitstoot.”
Inmiddels hebben meer aannemers, projectontwikkelaars en architecten de smaak te pakken gekregen. Het is geen achterhoedegevecht meer om de meerwaarde van hout aan te tonen. Lingotto heeft inmiddels in Utrecht het compleet in hout opgetrokken drielaags kantoorgebouw HoutWerk gerealiseerd, en is betrokken bij het ontwerp van misschien wel het hoogste in hout opgetrokken gebouw van Nederland, kantoor- en wooncomplex The Dutch Mountains bij het station in Eindhoven. Dit bestaat uit een toren van 130 meter en een andere van 100 meter.
Team V, ontwerpers van HAUT, werkt ondertussen samen met Arup aan het ontwerp van het nieuwe kantoor van uitgeefgigant DPG Media in Amsterdam en gaan daar ook weer voor CLT. Het is niet alleen goed voor het milieu, maar ook voor personeel en imago van het bedrijf. Croon: “HoutWerk is als prefab bouwpakket aangeleverd en kon daardoor heel snel worden gebouwd. Hier konden we het geheel in hout doen om de stijfheid te krijgen. Er was boven de grond dus geen beton en heel weinig staal nodig. Want alle funderingen van voornoemde gebouwen zijn in moerassig Nederland met water en modder natuurlijk nog van beton. Als HoutWerk (bovengronds) in beton was gebouwd, dan was de uitstoot ruim 1.600 ton CO2 geweest. Nu is er 610 ton CO2 opgeslagen.”
Het CLT dat in de projecten van Lingotto wordt gebruikt komt uit bossen in het buitenland met duurzame bosbouw. Het is het bruggetje naar zelf duurzame bosbouw beginnen in Nederland om zo ook de uitputting van de bodem tegen te gaan. ,,Het nadeel nu nog is dat de platen CLT op vrachtwagens uit Midden-Europa komen. De uitstoot van het transport is relatief klein”, aldus Croon. “Maar het ideale is als bossen en een CLT-fabriek in Nederland zouden staan. Voor dat laatste zijn er ondernemers bezig om de financiering rond te krijgen van zo’n fabriek met CNC-freesbanken om van die planken prefab-pakketten te maken.” Croon gaat nog een stap verder. Om de stikstof problematiek aan te pakken kan (voormalige) landbouwgrond worden ingezet om bomen te kweken. “Het is misschien minder fijn voor onze boeren maar wel veel beter voor flora en fauna. Na 20 tot 25 jaar rooien we dan de bomen en bouwen we daar onze nieuwe houten rijtjeshuizen van. Het is tijd om onze huizen te gaan kweken.”
Dit promotiedocument wordt uitgegeven door Pictet Asset Management (Europe) S.A.. Het richt zich niet tot en is niet bedoeld voor verspreiding aan of gebruik door enige persoon of entiteit die inwoner is van of gevestigd is in enige plaats, staat, land of rechtsgebied waar een dergelijke verspreiding, publicatie, beschikbaarheid of gebruik zou indruisen tegen wet- of regelgeving. Alvorens te beleggen, moeten de recentste versie van het fondsprospectus, het Precontractuele model indien van toepassing, het Essentiële-informatiedocument en de jaar- en halfjaarverslagen worden gelezen. Deze zijn kosteloos beschikbaar, in het Engels op www.assetmanagement.pictet of in papieren vorm bij Pictet Asset Management (Europe) S.A., 6B, rue du Fort Niedergruenewald, L-2226 Luxembourg of bij het kantoor van de eventuele lokale agent, distributeur of centraal administratiekantoor van het fonds.
Het Essentiële-informatiedocument is ook verkrijgbaar in de lokale taal van elk land waar het compartiment is geregistreerd. Mogelijk zijn het prospectus, het Precontractuele model indien van toepassing, en de jaar- en halfjaarverslagen ook verkrijgbaar in andere talen. Raadpleeg de website voor de andere beschikbare talen. Uitsluitend de meest recente versie van deze documenten is geschikt als basis voor beleggingsbeslissingen.
De samenvatting van de rechten van beleggers (in het Engels en in de verschillende talen van onze website) vindt u hier en op www.assetmanagement.pictet onder de kop "Middelen” onderaan de pagina.
De lijst van landen waar het fonds is geregistreerd is verkrijgbaar bij Pictet Asset Management (Europe) S.A., die kan beslissen om de gemaakte afspraken voor de marketing van het fonds of compartimenten van het fonds in elk gegeven land te beëeindigen.
De in dit document verstrekte informatie en gegevens mogen niet worden beschouwd als een aanbod of uitnodiging om effecten of financiële instrumenten te kopen, te verkopen of erop in te schrijven.
De informatie, opinies en ramingen vermeld in dit document weerspiegelen een oordeel op de oorspronkelijke publicatiedatum en kunnen zonder kennisgeving worden gewijzigd. Beheermaatschappij heeft geen stappen ondernomen teneinde te waarborgen dat de effecten waarnaar in dit document wordt verwezen geschikt zijn voor een bepaalde belegger en dit document vervangt niet een eigen onafhankelijke beoordeling. De fiscale behandeling is afhankelijk van de individuele omstandigheden van elke belegger en kan in de toekomst gewijzigd worden.
Alvorens een beleggingsbesluit te nemen, wordt elke belegger aangeraden te controleren of deze belegging geschikt is, rekening houdend met zijn kennis en zijn ervaring in financiële zaken, zijn beleggingsdoelstellingen en zijn financiële situatie, of om specifiek professioneel advies in te winnen.
De waarde en de opbrengsten verbonden met de effecten of financiële instrumenten vermeld in dit document kunnen zowel dalen als stijgen en als gevolg hiervan is het mogelijk dat beleggers hun oorspronkelijke inleg niet geheel terugkrijgen.
Deze beleggingsrichtlijnen zijn interne richtlijnen die binnen de beperkingen van het fondsprospectus op elk moment en zonder kennisgeving kunnen worden gewijzigd. De genoemde financiële instrumenten worden slechts ter illustratie vermeld en mogen niet worden beschouwd als een direct aanbod, beleggingsaanbeveling of beleggingsadvies. Verwijzing naar specifieke effecten is geen aanbeveling om deze effecten te kopen of verkopen. De feitelijke allocaties kunnen worden gewijzigd en kunnen sinds de datum van het marketingmateriaal zijn veranderd.
Resultaten uit het verleden zijn geen garantie of betrouwbare indicator voor toekomstige resultaten. De behaalde resultaten gelden exclusief de commissies en vergoedingen die berekend worden bij inschrijving op of terugkoop van aandelen.
Eventueel hierin vermelde indexgegevens blijven eigendom van de gegevensaanbieder. De Data Vendor Disclaimers (disclaimers van de gegevensaanbieders) zijn te raadplegen op assetmanagement.pictet, onder het kopje ‘Middelen’ onder aan de pagina.
Dit document is een door Pictet Asset Management uitgegeven marketingcommunicatie en valt niet onder enige specifiek aan beleggingsonderzoek gerelateerde MiFID II/MiFIR-vereisten. Dit materiaal bevat niet voldoende informatie om een beleggingsbesluit te ondersteunen. U kunt er niet op vertrouwen om te beoordelen of een belegging in door Pictet Asset Management aangeboden of gedistribueerde producten of diensten u voordelen biedt.
Pictet AM heeft geen rechten of licentie om de handelsmerken, logo's of afbeeldingen in dit document te reproduceren maar heeft wel het recht om het handelsmerk van entiteiten van de Pictet-groep te gebruiken. Uitsluitend ter illustratie.