Megatrends

1. Generatieve AI wordt professioneel

Generatieve AI domineerde de krantenkoppen in 2023 en zorgde voor sterke winsten in technologieaandelen. Nu de hype rond de nieuwe technologie is weggeëbd, is de volgende uitdaging voor ontwikkelaars hoe ze die te gelde kunnen maken. Bedrijven zijn steeds meer op zoek naar technologie om de efficiëntie te verbeteren en kosteneffectief te worden, waardoor er een sterke vraag is naar professionele toepassingen van generatieve AI. Het zal je waarschijnlijk niet je baan kosten – generatieve AI vereist immers menselijke input voor het initiëren en het daaropvolgend verfijnen en controleren van feiten – maar het kan je wel productiever maken. Microsoft's GitHub Copilot is het best geschaalde voorbeeld van generatieve AI in software op dit moment.  In een door Microsoft gepubliceerd onderzoek waren ontwikkelaars die ermee codeerden productiever en leverden ze een betere output in 55 procent minder tijd, en dat alles voor ongeveer 100 dollar per jaar voor hun 'co-pilot'-abonnement. Salesforce heeft onlangs Einstein Copilot gelanceerd, die onder andere marketinge-mails kan genereren, gepersonaliseerde antwoorden kan geven op vragen van klanten en gesprekken kan samenvatten. En dat is nog maar het begin: in alle sectoren verwacht driekwart van de bedrijven tegen 2027 gebruik te maken van AI.¹

2. Deep fakes vormen uitdaging voor cyberbeveiliging

Generatieve AI maakt ons misschien productiever, maar kan ook schadelijke desinformatie verspreiden. Deep fakes – media die familie, vrienden, bazen of collega's simuleren via video- of audiogesprekken – zijn steeds gemakkelijker te maken en steeds moeilijker te herkennen. En het gaat om veel meer: met behulp van AI beginnen goed gerichte, sterk gepersonaliseerde spear-phishing e-mails met malware de onhandige generieke tekst en pdf's al te vervangen. Ransomware-aanvallen zijn aanzienlijk toegenomen sinds de introductie van generatieve AI, omdat malware veel sneller te maken is. Dat is een grote uitdaging voor de cyberbeveiligingsindustrie. Aan de andere kant zal de toenemende dreiging waarschijnlijk leiden tot meer investeringen, aangewakkerd door de druk van de regelgeving. We zullen waarschijnlijk een toename zien van zero trust-oplossingen die voortdurend de credentials verifiëren van personen die in contact komen met een organisatie, zowel intern als extern. AI kan ook deel uitmaken van de oplossing, aangezien de cyberbeveiligingsindustrie grote taalmodellen (LLM's) aanpast om aanvallen sneller te detecteren en potentiële bedreigingen van kwaadaardige code die door andere machines is geschreven tegen te gaan.

3. Strijd tegen klimaatverandering warmt op 

In de strijd tegen klimaatverandering is tot nu toe veel aandacht uitgegaan naar mitigatie – het beperken van de uitstoot van broeikasgassen en het verwijderen van de koolstof die zich al in de atmosfeer bevindt. Maar naarmate de temperaturen blijven stijgen, wordt het duidelijk dat mitigatie niet snel genoeg gaat. Om te overleven zullen we ons moeten aanpassen aan de hogere temperaturen en het steeds vaker voorkomende extreme weer zoals droogtes, overstromingen en orkanen. Tijdens de COP28-conferentie in Dubai in november vorig jaar zijn landen het eens geworden over doelstellingen voor de Global Goal on Adaptation (GGA), hoewel er nog steeds vraagtekens zijn over hoe die inspanningen zullen worden gefinancierd. Het jaarlijkse financieringstekort voor aanpassing bedraagt volgens het VN-milieuprogramma (UNEP) 366 miljard dollar.² De particuliere sector zal een belangrijke rol moeten spelen bij het dichten van dat tekort. En de mogelijkheden zijn divers, waaronder het verbouwen van gewassen die droogte overleven en goed gedijen in een veranderend klimaat, het ontwikkelen van klimaatbestendige infrastructuur, het bouwen van waterkeringen, het ontwerpen van gebouwen die warmte reflecteren, het gebruiken van big data om de volgende extreme weersomstandigheden beter te voorspellen of het opzetten van vroegtijdige waarschuwingssystemen. Aangezien er in 2024 waarschijnlijk nieuwe weerrecords zullen worden gevestigd,³  zal aanpassing een belangrijke prioriteit zijn. 

4. De hoge opkomst van groene gebouwen

Nu steeds meer mensen in steden gaan wonen, hebben we meer gebouwen nodig om in te wonen, te werken en plezier te maken. Historisch gezien is de bouw problematisch geweest voor de planeet: de vastgoedsector is verantwoordelijk voor ongeveer 40 procent van de wereldwijde koolstofuitstoot en het bouwproces kan ook veel afval genereren. Dat is nu aan het veranderen dankzij innovaties in technologie en bouwmaterialen. Building Information Modelling (BIM)-software maakt bijvoorbeeld digitale modellering en analyse mogelijk gedurende de hele levenscyclus van gebouwen en infrastructuur, van planning en ontwerp tot bouw en exploitatie. BIM omvat niet alleen tools om milieufactoren zoals energie, warmte en verlichting te analyseren, maar kan ook prefabricage vergemakkelijken, wat de efficiëntie van de bouw verbetert. En binnen gebouwen helpt technologie ook om de uitstoot te verminderen en het comfort te maximaliseren, bijvoorbeeld door betere isolatie of IoT-verbonden verlichting en gebouwbeheersystemen. De wereldwijde investeringen in energie-efficiëntie van gebouwen zijn volgens het Internationaal Energieagentschap gestegen van 140 miljard dollar in 2015 tot naar schatting 190 miljard dollar in 2021. 

5. Lichtpuntjes van hoop voor de ziekte van Alzheimer

De ziekte van Alzheimer heeft wetenschappers al tientallen jaren in het duister doen tasten. Wereldwijd lijden bijna 30 miljoen mensen aan de ziekte, evenals hun familieleden die vaak voor hen zorgen. De last zal naar verwachting toenemen naarmate de bevolking ouder wordt. Gelukkig zien we eindelijk tekenen van vooruitgang in de behandeling en diagnostiek. De Amerikaanse autoriteiten hebben onlangs een geneesmiddel tegen Alzheimer van Eisai/Biogen goedgekeurd en de subcutane formulering van deze bedrijven, die gemakkelijker zou kunnen worden toegediend, zal naar verwachting ook worden ingediend voor goedkeuring. Het komende jaar zijn alle ogen gericht op de lancering van de onlangs goedgekeurde therapieën, lecanemab van Eisai/Biogen en donanemab van Eli Lilly. Deze nieuwe therapieën richten zich op het verwijderen van een eiwit uit de hersenen dat bèta-amyloïde wordt genoemd. Naarmate hulpmiddelen zoals op bloed gebaseerde diagnostiek beschikbaar worden, hoopt men bovendien dat in de toekomst patiënten met de ziekte van Alzheimer in staat zullen zijn om in een vroeger stadium van het ziekteproces met de behandeling te beginnen, wat weer tot betere resultaten zou kunnen leiden.

6. Actieve levensstijl weer in de mode

Nieuwjaarsvoornemens voor gezondheid en fitheid mislukken vaak al na een paar weken of zelfs dagen. Maar er zijn steeds meer aanwijzingen dat de wens om een actiever leven te leiden meer is dan een seizoensgebonden modegril. Covid onderstreepte het belang van een goede algehele gezondheid en gaf veel mensen ook de tijd om nieuwe hobby's op te nemen. Een paar jaar later blijft de fitnessindustrie floreren, met fitnesscentra die leegstaande winkels in de winkelstraten overnemen en een grote vraag naar steeds geavanceerdere gadgets om vooruitgang te volgen en aan te moedigen. In het komende jaar kunnen de Olympische Spelen in Parijs een nieuwe impuls geven aan het streven naar een actieve levensstijl en gezondere voeding. Ondertussen zou het succes van een nieuwe generatie afslankmedicijnen die zijn ontwikkeld om het hormoon glucagon-like peptide 1 (GLP-1) na te bootsen, zoals Wegovy, de vraag naar een gezonde levensstijl verder kunnen vergroten. Als mensen zijn afgevallen, zullen ze meer lichaamsbeweging wellicht haalbaarder vinden en zich meer inzetten om fit te blijven.

7. De beleveniseconomie in opmars

Zowel in de VS als in Europa zijn de uitgaven voor recreatie en culturele activiteiten meer dan twee keer zo snel toegenomen als de economie in het algemeen. Onderzoek toont aan dat geld uitgeven aan ervaringen in plaats van aan materiële goederen meer blijvend geluk oplevert, omdat die ervaringen met anderen kunnen worden gedeeld. Technologie zorgt voor nieuwe manieren van interactie, onder meer via virtual reality en e-sports. Maar ook offline is er een groeiende vraag naar ervaringen, onder meer in de detailhandel en het toerisme. De boom in reizen van de afgelopen jaren zal zich naar verwachting voortzetten in 2024, geholpen door live vertaalapparaten en door generatieve AI ontworpen reisroutes. Gedeelde ervaringen worden ook een steeds grotere prioriteit voor autoriteiten, nu de Amerikaanse Surgeon General waarschuwt dat eenzaamheid even dodelijke risico's met zich meebrengt als roken.

^{[1] https://www.weforum.org/agenda/2023/05/future-of-jobs-technology-skills-workplace/
[2] https://www.reuters.com/sustainability/sustainable-finance-reporting/climate-adaptation-funding-gap-50-higher-than-estimated-un-says-2023-11-02/
[3] https://www.metoffice.gov.uk/about-us/press-office/news/weather-and-climate/2023/2024-first-chance-of-year-above-1.5-c-say-climate-scientists.}