I am Article Layout

Selecteer uw beleggersprofiel:

Deze inhoud is uitsluitend bestemd voor een Adviseur en Institutionele belegger / consultant en Particuliere Belegger.

EM Monitor - de impact van het Coronavirus op opkomende markten

Februari 2020
Marketingmateriaal

De economische impact van het coronavirus

Onze hoofdeconoom Patrick Zweifel beoordeelt de impact die het virus zou kunnen hebben op de groei in China en de opkomende markten

Het ergste voorbij?

Ondanks de recente ontwikkelingen gaan wij ervan uit dat het aantal wereldwijde gevallen van Covid-19 (het coronavirus) in de eerste helft van maart zijn hoogtepunt zal bereiken. Als gevolg daarvan zou de grootste economische impact in het eerste kwartaal van 2020 moeten worden gevoeld, gevolgd door een volledig herstel in het tweede kwartaal. De belangrijkste risico's zijn dat de besmetting langer duurt en/of dat het virus virulenter wordt.

Analyse van de economische gevolgen van een uitbraak

Een pandemie beïnvloedt economieën via drie kanalen:

  1. Mortaliteit: heeft gevolgen voor de productie, omdat het bepaalde mensen permanent uit het arbeidsproces haalt;
  2. Ziekte, ziekenhuisopname en ziekteverzuim: de productie wordt tijdelijk beïnvloed;
  3. Inspanningen om besmetting te voorkomen: individuen veranderen hun gedrag bij een pandemie door (i) in quarantaine te worden geplaatst (ii) reizen van/naar besmette gebieden te vermijden (iii) de consumptie van diensten te verminderen: restaurant, toerisme, amusement, massatransport en offline winkelen.

Een pandemie beïnvloedt economieën via drie kanalen...

Hoewel dit een tragedie is, zal de mortaliteit in het geval van het coronavirus waarschijnlijk een zeer beperkte economische impact hebben. We kijken naar de impact van de andere twee kanalen op China en op de rest van de opkomende markten.

De economische impact op China: vraag- en aanbodschokken

De twee kanalen hebben op twee manieren een impact op China. Ten eerste via een aanbodschok: de productie wordt sterk verminderd omdat minder mensen gaan werken als gevolg van ziekte en quarantaine. Dat gaat gepaard met het langdurig stilleggen van fabrieken na de verlenging van de Chinese nieuwjaarsvakantie.

China zal de gevolgen ondervinden van de schokken in vraag en aanbod

Ten tweede via een vraagschok. Quarantaine en de 'angstfactor' beperken de mobiliteit van mensen en leiden tot een tijdelijke grote afname van de activiteit in de dienstensector. Wij schatten dat de meest getroffen sectoren 52% van het bbp van China vertegenwoordigen. De diensten die het meest getroffen zullen worden, vertegenwoordigen 18% van het bbp (vervoer 4,5%; groot- en detailhandel 10%; huisvesting 2%; amusement, cultuur en sport 1%).

Vergelijking met SARS

Het coronavirus lijkt duidelijk erg op SARS. In 2003 veroorzaakte deze uitbraak op jaarbasis een daling van het reële bbp van China met 1,5 procentpunt tussen het eerste en tweede kwartaal, terwijl de nominale detailhandelsverkoop met 2,3 procentpunten daalde. Die werden gevolgd door een aanzienlijk herstel (+1,2 procentpunt voor het bbp en +2,8 procentpunten voor de detailhandelsverkoop).
Afb. 1 Een korte, scherpe schok
De impact van SARS op het bbp en de detailhandel in China
De impact van SARS op het bbp en de detailhandel in China
Bron: Pictet Asset Management, CEIC, Refinitiv
De schok van het coronavirus zal waarschijnlijk meer uitgesproken zijn, omdat de inspanningen om besmetting te voorkomen sneller en groter zijn geweest. Bovendien heeft de uitbraak een rem gezet op de gebruikelijke nieuwjaarsuitgaven voor toerisme en diensten.

Herziening van onze vooruitzichten voor China

Als gevolg daarvan hebben wij de verwachte bbp-groei van de Chinese economie voor het eerste kwartaal met 1,9 procentpunt naar beneden bijgesteld. We verwachten echter een sterk herstel in het tweede kwartaal met een negatief effect van 0,3 procentpunt voor het hele jaar (5,6% ten opzichte van een eerdere prognose van 5,9%).
Afb. 2 - Vooruitzichten voor het coronavirus
Impact van Covid-19 op China en de groeiverwachtingen voor het wereldwijde bbp
Impact van Covid-19 op China en de groeiverwachtingen voor het wereldwijde bbp
Bron: Pictet Asset Management, onderzoek van de respectievelijke makelaar

Onze vooruitzichten houden rekening met de extra beleidsmaatregelen die de Chinese overheid volgens ons zal doorvoeren. Dat zijn eerder reddingsmaatregelen dan stimuleringsmaatregelen. Hoewel het monetaire beleid al soepeler is geworden (het 7- en 14-daagse repotarief is met 10 basispunten verlaagd tot respectievelijk 2,40% en 2,55%), denken wij dat het begrotingsbeleid de leidende rol zal spelen om bedrijven te helpen de grote schok te overleven.

Net als met SARS zal Peking meer gerichte steun verlenen, zoals belastingvrijstellingen aan bepaalde bedrijven voor een beperkte periode. Uit anekdotisch bewijs blijkt dat lokale overheden in Suzhou, Ningbo, Shenzhen en Shanghai al ondersteunende maatregelen hebben aangekondigd, zoals een huurvrijstelling van één tot twee maanden voor kantoren, uitgestelde belastingaangifte en subsidie op rentebetaling van nieuwe bedrijfsleningen.

Wat met de bredere impact op opkomende markten?

De impact van het virus op opkomende markten zal voornamelijk van drie kanten komen:

Afb. 3 - Het epicentrum van de epidemie
Wuhan-economie uitgesplitst naar sector
pie chart showing Hubei province economy broken down by sector of activity
Bron: Pictet Asset Management, Resilience360 DHL

Quarantaine en angst raken het toerisme: de snelheid van de reactie van de overheid doet een grotere impact vermoeden dan in 2003, met regeringen in heel Azië die reisadviezen geven, evenals regelrechte reisbeperkingen opleggen voor reizen naar/van China.

De daling van de Chinese vraag zal de wereldwijde handel beïnvloeden: de Chinese vraag is goed voor 16% van de wereldeconomie.

De sluiting van Chinese bedrijven verstoort de wereldwijde toeleveringsketens: de verstoring van de toeleveringsketens zou aanzienlijk kunnen zijn, omdat China zich in het centrum van de Aziatische productie bevindt. Wuhan is de plaats waar de verstoring vandaan zou kunnen komen; de lokale sectoren die het meeste risico lopen zijn de automobiel- en de IT-sector (zie Afbeelding 3).

Uit Afbeelding 4 blijkt dat buiten China de grootste bezorgdheid uitgaat naar Azië, met name Vietnam, Singapore, Taiwan en Thailand. Indonesië en vooral India zien er minder kwetsbaar uit omdat het meer gesloten economieën zijn. De impact op de rest van de opkomende markten zou beperkt moeten blijven tot grote deelnemers aan de wereldwijde toeleveringsketen (bv. Hongarije) of grote handelspartners van China (bv. Rusland).
Afb. 4 - Welke opkomende markten zullen waarschijnlijk de grootste impact voelen...
De impact van het coronavirus op opkomende markten: rangschikking op basis van de blootstelling van landen aan toerisme & handel in China en aan de wereldwijde waardeketen
De impact van het coronavirus op opkomende markten
Bron: Pictet Asset Management, WTO, CEIC, Refinitiv per februari 2019

De economische schok van de uitbraak zal waarschijnlijk de druk voor een soepeler monetair beleid in de regio doen toenemen. Dat gezegd hebbende zullen de meeste centrale banken waarschijnlijk niet onmiddellijk reageren, omdat zij wellicht meer tijd nodig hebben om te bekijken of de gevolgen van voorbijgaande aard zijn. De opvallende uitzonderingen zijn Thailand en de Filipijnen, waar de centrale banken hun beleidstarieven al hebben verlaagd en dat dit jaar waarschijnlijk nog verder zullen doen.

Elders hebben ook Brazilië en Rusland hun tarieven verlaagd. Ondertussen heeft de monetaire autoriteit van Singapore verklaard dat er "voldoende speelruimte" is om de bandbreedte van de effectieve wisselkoers van de Singaporese dollar te verruimen. Over het algemeen verwachten we dat de eerste steun voor de meeste economieën van het begrotingsbeleid zal komen.

Conclusie

Een ernstige kortetermijnimpact die moet worden gevolgd door een sterk herstel. De impact op de wereldwijde groei zou ongeveer 0,15 procentpunt moeten bedragen. 

Het is de moeite waard om te benadrukken dat ten tijde van de uitbraak het wereldwijde economische momentum sterk was en dat dit momentum zich natuurlijkerwijs herstelt, als de veronderstelling van een tijdelijke schok de juiste is.

Het wereldwijde economische momentum was sterk ... en dit momentum herstelt zich natuurlijkerwijs als het coronavirus een ‘tijdelijke schok’ blijft.

In het bijzonder noemen we de volgende drie economische rugwinden:

  1. Een daling van de wereldvoorraden naar een dieptepunt in zeven jaar wat een vierde maand op rij met een sterke opleving van nieuwe orders voor voorraden heeft ondersteund, een goede kortetermijnindicator voor de industriële activiteit in de wereld.
  2. Sterke tekenen van een herstel van de wereldhandel. De exportorders en de exportcyclus, die een belangrijke factor zijn geweest voor de zwakkere wereldexport, hebben een dieptepunt bereikt.
  3. Zeer soepel monetair beleid in de opkomende markten, met netto 63% van de centrale banken die de tarieven verlaagt, het hoogste aandeel sinds de wereldwijde financiële crisis. Monetaire versoepeling heeft de neiging om de activiteit gedurende minstens acht maanden te beïnvloeden.

Over het algemeen verandert de uitbraak van het coronavirus niets aan onze constructieve visie op de opkomende markten. Wij verwachten nog steeds dat de opkomende markten sneller zullen groeien dan de ontwikkelde markten. Er is alleen wat vertraging opgetreden.